Περί του αντιθέτου…

Δίχως άλλο. Ζούμε σε έναν κόσμο αντιθέσεων. Την ίδια στιγμή που πολλοί θέλουν να ελπίζουν το ανάποδο. Κάνουμε σαν να μην αντιλαμβανόμαστε τον καθρέπτη της ουσίας του κόσμου. Μεταχειριζόμαστε το μόνο εφόδιο, το μοναδικό όπλο που διαθέτουμε από τα πρώτα έτη της ύπαρξής μας, τη γλώσσα, χωρίς περίσκεψη, άνευ εξ οικονομία αξίας που οφείλουμε να της δίνουμε. Θεμέλιο της γλώσσας (απεικονιστική θεώρηση του νοήματος), αλλά και ουσία του κόσμου, είναι τα απλά, τα αναγκαία, τα ακατάστρεπτα στοιχεία που συνδυασμένα με ορισμένο τρόπο, συνιστούν τα γεγονότα. Σημείο επαφής της λέξης με τον κόσμο είναι το όνομα. Το σύνολο των λέξεων που συναποτελούν την πρόταση απεικονίζει το γεγονός.

Πως μιλάμε, πως εξιστορούμε, πως ερευνούμε, πως μεταφράζουμε, πως ανακατασκευάζουμε, πως μεταδίδουμε, είναι σημασίες που τους αποδίδαμε ύψιστες αρχές πολλά χρόνια πριν μπούμε στην ψηφιακή μαζική εποχή της επικοινωνίας. Ωστόσο τώρα μόλις αντιλαμβανόμαστε πως δίχως αυτά τα συστατικά η μετατροπή του λόγου σε αλαλαγμό είναι ένα φυσικό επακόλουθο. Η είσοδος των fake news στην εποχή μας έχει νόημα εάν αντιλαμβανόμαστε τα συγκεκριμένα ως τέτοια. Γιατί ποιό το νόημα μιας έκφρασης εάν δεν γνωρίζουμε και το λόγο της χρήσης της; Γιατί σε αντίθεση με το Tractatus – σύμφωνα με τον οποίο η σχέση γλώσσας-κόσμου θεμελιωνόταν στην ονομασία – η θεωρία του νοήματος έρχεται στο προσκήνιο. Αν πάψουμε να ψάχνουμε την κρυμμένη ουσία της γλώσσας και ερευνήσουμε την πραγματική λειτουργία της, θα δούμε πως η ονομασία δεν αποτελεί το αναγκαίο θεμέλιο της σχέσης της γλώσσας με τον κόσμο. Αντίθετα, προϋποθέτει γνώση των περιστάσεων, του πλαισίου αναφοράς. Ακόμα και αν η πρόταση ήταν ένα είδος εικόνας, και πάλι θα έπρεπε να ξέρουμε πως θα τη χρησιμοποιήσουμε.

Η έννοια «νόημα» είναι όπως η έννοια «παιχνίδι». Τα κατασκευάζεις, τα οικειοποιείσαι. Τα παιχνίδια είναι πολλών και διαφόρων ειδών. Τα παίζουν πολλοί και για ιδίον όφελος. Για αυτό προσοχή… Αυτοί δεν «πυροβολούν» ποτέ στο κεφάλι, στα πόδια πυροβολούν (Κατερίνα Γώγου).

Σχολιάστε